Satılan taşınmaza ilişkin olarak tapuda sorgulanması gereken en önemli bilgilerden biride kat irtifakı ve kat mülkiyeti ibaresedir. Ne yazık ki Türkiye'de atılan tüm adımlara ve gerçekleştirilen yasal düzenlemelere rağmen iskansız bina sorunu devam etmektedir. Bir evin iskanı olup olmadığı tapunun üzerinde yazan ibareden anlaşılabilir.

KAT İRTİFAKI NEDİR, İSKANSIZ EV TAPUSU NASIL ANLAŞILIR?

İnşaatına başlanacak olan her taşınmaz için inşaatın yapılacağı sınırların içerisinde kaldığı belediyeye başvuruda bulunarak inşaat izni alınması yasal bir zorunluluktur. İnşaat izni alınmadan başlanan inşaatlar kaçak inşaat olarak kabul edilir. İnşaat izni alınan, henüz başlanmayan ya da yasal olarak tamamlanmamış olan taşınmazın üzerindeki mülkiyet sahiplerini gösterilmesine kat irtifakı adı verilmektedir.

Yani inşaat yasal olarak başlamıştır ve bu taşınmaz tapuya kayıt edilmiştir ancak henüz tamamlanmamıştır, yani eksik ya da yarımdır. Tapunun üzerinde kat mülkiyeti, kat irtifakı ve devre mülk yazılı olan bölümde kat irtifakı hanesi işaretlenmiştir. Kat irtifakı tapusu binanın iskanı olmadığı anlamına gelir.

KAT MÜLKİYETİ NEDİR, İSKANLI TAPU ÖRNEĞİ NASILDIR?

Kat mülkiyeti tapusu taşınmazın kurallara uygun olarak inşa edildiğini ve tamamlandığını gösterir. İnşaat izni alınarak başlanan yapı tamamlandığı anda ilgili belediyeye başvuruda bulunarak inşaatın tamamlandığı bildirilir. Gelen yetkililer binanın inşaat iznine uygun olarak üretilip üretilmediğini, projede yer alan tüm özelliklere sahip olup olmadığını denetler. Denetimden geçen inşaatlara onay aldıktan sonra iskan verilir. Bu durum tapuya da bildirilir ve kat mülkiyeti kurulmuş olup. Kat mülkiyeti tapusunda her bir kişinin sahip olduğu dairenin katı, numarası ve evin metrekaresi bellidir.

Özellikle de kentsel dönüşüm açısından kat mülkiyeti büyük önem taşımakta olup kat irtifakı tapularında kişilerin sahip oldukları yerler kesin olarak belirtilmediği için tartışmalar yaşanabilmektedir. Bir evin kat irtifakı tapusunun bulunması satışı için engel teşkil etmemekle beraber sonrasında çıkabilecek borçlar gibi sorunlar nedeni ile mümkünse kat mülkiyeti tapusu olan evlerin satın alınması önerilmektedir. Günümüzde çoğu banka iskansız binalara da konut kredisi onayı verebilmektedir.