Emlak sektöründe sıklıkla duyulan terimlerden birisi de rayiç bedeldir. En fazla da emlak vergis hesaplaması yapılırken rayiç bedel ile karşılaşılır. Ayrıca kamu kurum ve kuruluşları gayrimenkul satış ihalesi düzenlediklerinde rayiç bedel üzerinde ihale fiyatlaması yapmaktalar. Peki bu rayiç bedel nedir, ne anlama gelmektedir?
RAYİÇ BEDEL DE DEMEK?
Rayiç bedel bir gayrimenkulün güncel piyasadaki alım ve satım fiyatıdır. Bir anlamda gayrimenkulün güncel bedeli anlamına gelmektedir. Vergi Usul Kanununda da bu durum açıklanmıştır. O tanımlamaya göre rayiç bedel, “Bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satın değeridir.” demektir. Bir gayrimenkulün o günün piyasasındaki en düşük değeri olan rayiç bedeli valiliklerin atadıkları komisyonlar belirlerler.
RAYİÇ BEDEL NASIL TESPİT EDİLİR?
Bir gayrimenkulün rayiç bedeli belirlenirken bazı ayrıntılara bakılmaktadır. Bu gayrimenkulün bulunduğu şehir, ilçe, semt direkt olarak etki yapmaktadır. Bu gayrimenkulün çevresinde hangi sosyal imkanların olduğu, ulaşım noktalarına yakınlığı, çevredeki emlak piyasasının güncel durumu, ilerleyen süreçte olası değer artışları gibi kriterler hep bir arada değerlendirilerek rayiç bedel tespit edilir.
Rayiç bedel tespiti şu adımlarla yapılır:
-Aynı semtte bulunan 3 ayrı gayrimenkullerin rayiç bedelleri toplanır
-İlgili gayrimenkullerin metrekareleri toplanır
-Toplam rayiç bedel toplam metrekareye bölünür
-Çıkan sonuç rayiç bedeli belirlenmek istenen konutun metrekaresi ile çarpılır
Rayiç bedel en genel anlamda bu şekilde hesaplanabilmektedir. Ancak şehirleşme yoğunluğu, piyasalardaki arz-talep dengesi gibi detaylar bu hesaplamalarda değişikliğe neden olabilir.
Emlak vergilerine konu olan rayiç bedeller 5 yılda bir tespit edilir ve her yıl bu bedeller yeniden değerleme oranı kadar yükseltilerek emlak vergisi tutarı belirlenir.