Devlet tarafından vatandaşların özel mülkiyetinde olan araziler zaman zaman çeşitli projelerin yapımı, yol inşaatı veya diğer kamusal ihtiyaçlardan dolayı kamulaştırılabilmektedir. Verilen bu kamulaştırma kararı gereği mülk sahibi vatandaşları araziler karşılığında bir ödeme yapılmaktadır. Peki kamulaştırılan bir arazi için değerleme nasıl yapılır? Kamulaştırılan arazinin değeri nasıl tespit edilir?

İLK DEĞER TESPİTİNİ KAMULAŞTIRMADA YETKİLENDİRİLEN İDARE YAPAR!

Çeşitli projelerden dolayı bazı araziler hakkında kamulaştırma kararı verilebilir. Ancak bu kamulaştırma işlemi belirli bir bedel karşılığı olmalıdır. Mülkiyet hakkı Anayasal bir haktır ve güvence altındadır. Bundan dolayı da kamulaştırma yapacak olan idare kamulaştırmaya konu olan arazi için bir bedel belirler. Ancak bu bedel genellikle mülk sahiplerini ikna etmeye yetmez ve mahkeme süreci başlar.

BİLİRKİŞİ KAMULAŞTIRILACAK ARAZİNİN DEĞER TESPİTİNİ NASIL YAPAR?

Kamulaştırma davalarında mahkemeler tarafından bahse konu olan arazilerin değer tespitinin yapılabilmesi için bilirkişi atamaları yapılır. Bu bilirkişiler belirli esaslar çerçevesinde arazi değer tespiti yaparlar. Peki hangi kriterlerle arazilerin değeri tespiti yapılır? Bilirkişiler arazi değer tespiti yaparken hengi detaylara göre hareket ederler?

Bilirkişiler arazi değer tespiti yaparken arazinin büyüklüğüne, varsa daha önce verilen vergi beyanına, aynı niteliğe sahip arazilerin emsal satışlarına, o araziden elde edilen gelirlere, daha önce yapılmışsa emlak vergisi ödemelerine bakarlar. Diğer farklı etkenler de kullanılarak yapılan hesaplamalarla araziler için değer tespiti yapılır. Değeri tespit edilerek mahkemeye bilirkişi raporu halinde sunulan rapor alınacak kararda belirleyici olur.

Değer tespiti yapılan arazi için belirlenecek kamulaştırma bedelinin nihai kararını mahkemenin hakimi verir. Hakim bilirkişinin belirlediği değer tespitine uymak veya uymamak hakkına sahiptir. Ancak genel uygulama bilirkişi raporlarında yazılı değerler üzerinden arazilerin kamulaştırılmaları sağlanmaktadır.